Bệnh về gan liên quan đến rượu (ARLD)

ARLD Là tình trạng tổn thương gan do tiêu thụ rượu quá mức. Bệnh này có thể đi qua nhiều giai đoạn và gây ra nhiều triệu chứng liên quan.

Các triệu chứng của ARLD thường không xuất hiện cho đến khi tổn thương gan nghiêm trọng xảy ra. Những triệu chứng này có thể bao gồm cảm giác khó chịu, giảm cân, mất cảm giác với đồ ăn, vàng da hoặc trắng mắt, phù nề ở chân và bụng, rối loạn giấc ngủ, hoặc buồn nôn và tiêu chảy có máu.

ARLD thường được phát hiện trong quá trình chẩn đoán các tình trạng khác hoặc khi tổn thương gan tiến triển. Nếu bạn thường xuyên uống rượu nhiều, hãy thảo luận với bác sĩ gia đình để kiểm tra tình trạng gan của bạn.

Mối liên hệ giữa rượu và gan

Gan là một cơ quan phức tạp trong cơ thể với nhiều chức năng quan trọng, bao gồm lọc các chất độc ra khỏi máu, hỗ trợ tiêu hóa, điều chỉnh đường huyết và mức cholesterol, và giúp phòng chống nhiễm trùng và bệnh tật. Gan cũng có khả năng tái tạo các tế bào của mình. Tuy nhiên, mỗi khi gan của bạn phải xử lý rượu, một số tế bào gan sẽ bị tổn thương và chết.

Mặc dù gan có khả năng tái tạo các tế bào mới, tuy nhiên lạm dụng rượu kéo dài trong nhiều năm có thể làm giảm khả năng này, dẫn đến tổn thương gan nghiêm trọng và vĩnh viễn.

Bệnh gan liên quan đến rượu (ARLD) là một vấn đề phổ biến ở Việt Nam cũng như nhiều nước khác, và số người mắc bệnh này tăng đáng kể trong vài thập kỷ qua do lạm dụng rượu ngày càng gia tăng.

Các giai đoạn của ARLD

Có ba giai đoạn chính của bệnh gan liên quan đến rượu (ARLD), và mỗi giai đoạn thường có các đặc điểm riêng. Dưới đây là mô tả chi tiết cho các giai đoạn của ARLD. Việc hiểu rõ các giai đoạn này sẽ giúp bạn nhận biết và điều trị bệnh ARLD hiệu quả hơn.

Bệnh gan nhiễm mỡ do rượu

Việc uống một lượng lớn rượu trong thời gian ngắn có thể tích tụ chất béo trong gan, gây ra bệnh gan nhiễm mỡ do rượu – giai đoạn đầu tiên của ARLD.

Mặc dù bệnh gan nhiễm mỡ hiếm khi gây ra triệu chứng, nhưng đó là một dấu hiệu cảnh báo quan trọng cho thấy bạn đang tiêu thụ rượu ở mức độ có hại. Tuy nhiên, bệnh gan nhiễm mỡ có thể được đảo ngược.

Nếu bạn ngừng uống rượu trong một khoảng thời gian (tính bằng tháng hoặc năm), gan của bạn có thể phục hồi trở lại bình thường. Điều này cho thấy rằng việc hạn chế tiêu thụ rượu có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ và ARLD.

Viêm gan do rượu

Viêm gan do rượu là một tình trạng nghiêm trọng có thể xảy ra khi lạm dụng rượu trong thời gian dài, không liên quan đến viêm gan truyền nhiễm. Điều này có thể là lần đầu tiên một người nhận ra rằng họ đang gây tổn thương cho gan của mình bằng cách tiêu thụ rượu.

Mặc dù viêm gan do rượu ít phổ biến hơn khi bạn uống một lượng lớn rượu trong thời gian ngắn (uống say), nhưng điều này vẫn có thể xảy ra. Tổn thương gan do viêm gan nhẹ có thể phục hồi nếu bạn ngừng uống rượu vĩnh viễn. Tuy nhiên, viêm gan do rượu nặng là một căn bệnh đe dọa tính mạng.

Mỗi năm ở nước ta, nhiều người mất mạng vì tình trạng này và một số người chỉ phát hiện ra khi tình trạng của họ đã gia tăng đáng kể. Việc hạn chế tiêu thụ rượu có thể giảm nguy cơ mắc bệnh viêm gan do rượu và ARLD.

Xơ gan

Xơ gan là một giai đoạn của ARLD, khi gan của bạn bị sẹo đáng kể. Mặc dù ở giai đoạn này, bạn có thể không cảm thấy bất kỳ triệu chứng rõ ràng nào.

Tuy nhiên, xơ gan thường không thể đảo ngược, nhưng việc ngừng uống rượu ngay lập tức có thể ngăn ngừa sự tiếp tục tổn thương và tăng đáng kể tuổi thọ của bạn. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc giảm tiêu thụ rượu và chăm sóc gan để ngăn ngừa sự phát triển của ARLD.

Điều trị bệnh gan liên quan đến rượu (ARLD)

Hiện tại, không có phương pháp điều trị y tế cụ thể cho bệnh gan liên quan đến rượu (ARLD). Ngừng uống rượu là cách điều trị chính và là lựa chọn tốt nhất trong suốt quãng đời còn lại.

Việc ngừng uống rượu giúp giảm nguy cơ tổn thương thêm cho gan và cung cấp cho nó cơ hội phục hồi tốt nhất. Đối với những người có nghiện rượu, ngừng uống rượu có thể rất khó khăn. Tuy nhiên có thể cai rượu thông qua các dịch vụ hỗ trợ cai nghiện.

Trong những trường hợp nghiêm trọng, khi gan ngừng hoạt động và không cải thiện sau khi ngừng uống rượu, có thể cần phải ghép gan theo chỉ định của BS.

Tất cả các đơn vị ý tế ghép gan yêu cầu những người mắc ARLD không được uống rượu trong khi chờ đợi ghép gan và trong suốt quãng đời còn lại của họ. Việc giữ cho gan của bạn khỏe mạnh và hạn chế tiêu thụ rượu có thể giúp tránh được ARLD và các biến chứng liên quan.

Biến chứng

Các biến chứng của bệnh gan liên quan đến rượu (ARLD) có thể gây nguy hiểm đến tính mạng và đã tăng đáng kể trong vài thập kỷ qua.

Những biến chứng này bao gồm:

• • Chảy máu trong gan (giãn tĩnh mạch)
  • Tích tụ chất độc trong não (bệnh não)
  • Tích tụ chất lỏng trong bụng (cổ trướng) với suy thận liên quan
  • Ung thư gan
  • Tăng tính dễ bị nhiễm trùng

Ngăn ngừa bệnh gan liên quan đến rượu (ARLD)

Để phòng ngừa bệnh gan liên quan đến rượu (ARLD), phương pháp hiệu quả nhất là ngừng uống rượu trong mức cho phép. Nếu bạn không muốn ngừng hoàn toàn, hãy cố gắng không uống rượu trong vài ngày trong tuần để giảm thiểu tác hại cho gan.

Cho dù bạn đã nghiện rượu trong nhiều năm, giảm hoặc ngừng uống rượu sẽ mang lại những lợi ích ngắn hạn và dài hạn đáng kể cho gan và sức khỏe tổng thể của bạn. Ngoài ra, hãy duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn và giảm stress để giúp bảo vệ gan và phòng ngừa ARLD.

Duy Hoà

(tổng hợp)