Posted on:

Phình tách động mạch mạc treo tràng trên – Căn bệnh hiếm gặp nhưng nguy hiểm

Phình tách động mạch mạc treo tràng trên là bệnh lý hiếm gặp nhưng có thể gây nguy hiểm tính mạng. Bài viết cung cấp kiến thức khoa học về nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và phương pháp điều trị hiệu quả.

Phình tách động mạch mạc treo tràng trên – Bệnh lý cần nhận biết sớm

Phình tách động mạch mạc treo tràng trên (Superior Mesenteric Artery Dissection – SMAD) là tình trạng thành của động mạch mạc treo tràng trên bị tách ra, hình thành một kênh giả song song với lòng mạch thật. Đây là bệnh lý hiếm gặp, thường khó phát hiện, nhưng nếu không chẩn đoán và xử trí kịp thời có thể dẫn đến thiếu máu ruột cấp, hoại tử ruột và tử vong.

Phình tách động mạch mạc treo tràng trên nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn tới biến chứng nghiêm trọng

Nguyên nhân gây phình tách động mạch mạc treo tràng trên

Một số yếu tố nguy cơ chính bao gồm:

  • Tăng huyết áp mạn tính: Là nguyên nhân hàng đầu gây áp lực lớn lên thành động mạch.

  • Xơ vữa động mạch: Làm thành mạch yếu đi, dễ tách khi có áp lực cao.

  • Chấn thương vùng bụng: Do tai nạn hoặc phẫu thuật.

  • Bất thường mô liên kết: Các bệnh lý như hội chứng Marfan, Ehlers-Danlos.

  • Hút thuốc lá, rối loạn lipid máu: Làm suy yếu hệ thống mạch máu.

Triệu chứng lâm sàng cần lưu ý

Phình tách động mạch mạc treo tràng trên có biểu hiện khá mơ hồ và dễ nhầm lẫn với các bệnh tiêu hóa khác. Một số triệu chứng thường gặp:

  • Đau bụng dữ dội, khởi phát đột ngột, thường ở vùng quanh rốn hoặc hạ sườn phải.

  • Buồn nôn, nôn mửa, chán ăn.

  • Tiêu chảy hoặc có máu trong phân khi có biến chứng thiếu máu ruột.

  • Trường hợp nặng: sốc, tụt huyết áp, đau bụng dữ dội liên tục.

 

Picture background

Phương pháp chẩn đoán

Để xác định chính xác bệnh, bác sĩ có thể chỉ định:

  • Chụp cắt lớp vi tính mạch máu (CT Angiography): Tiêu chuẩn vàng để phát hiện vị trí, mức độ tách động mạch.

  • Siêu âm Doppler mạch máu: Hỗ trợ đánh giá dòng chảy bất thường.

  • Chụp cộng hưởng từ (MRA): Lựa chọn thay thế khi bệnh nhân không thể chụp CT.

Điều trị phình tách động mạch mạc treo tràng trên

Tùy thuộc vào mức độ tổn thương và tình trạng bệnh nhân, có các phương pháp sau:

Picture background

Điều trị nội khoa:

Kiểm soát huyết áp bằng thuốc hạ áp.

Chống đông hoặc chống kết tập tiểu cầu để ngăn huyết khối.

Theo dõi sát bằng hình ảnh định kỳ.

Can thiệp nội mạch:

Đặt stent mạch máu để tái thông lòng mạch thật.

Thường áp dụng trong trường hợp có triệu chứng thiếu máu ruột hoặc nguy cơ biến chứng cao.

Phẫu thuật:

Áp dụng khi can thiệp nội mạch không hiệu quả hoặc khi có biến chứng hoại tử ruột.

Bao gồm cắt bỏ đoạn ruột hoại tử, tái tạo hoặc thay thế đoạn động mạch bị tổn thương.

 

Picture background

Tiên lượng và phòng ngừa

  • Nếu được chẩn đoán và điều trị kịp thời, nhiều bệnh nhân có tiên lượng tốt.

  • Tuy nhiên, trường hợp phát hiện muộn có thể gây biến chứng nặng nề.

  • Phòng ngừa bằng cách: kiểm soát huyết áp, ngừng hút thuốc, chế độ ăn lành mạnh, kiểm soát mỡ máu và tầm soát định kỳ ở nhóm nguy cơ cao.

Kết luận

Phình tách động mạch mạc treo tràng trên là bệnh lý mạch máu hiếm gặp nhưng cực kỳ nguy hiểm. Việc nhận biết sớm triệu chứng và chẩn đoán kịp thời đóng vai trò then chốt để giảm thiểu biến chứng và bảo toàn tính mạng. Người bệnh có tiền sử tăng huyết áp, xơ vữa động mạch hoặc đau bụng bất thường cần đi khám ngay để được đánh giá.