Vitamin A là vi chất thiết yếu giúp duy trì thị lực, bảo vệ hệ miễn dịch và làm đẹp da. Thiếu vitamin A có thể gây khô mắt, giảm thị lực ban đêm, tăng nguy cơ nhiễm trùng và lão hóa da sớm.
VITAMIN A LÀ GÌ?
Vitamin A là một vitamin tan trong chất béo, tồn tại ở hai dạng chính:
-
Vitamin A hoạt động (retinol, retinal, retinoic acid): Có trong thực phẩm nguồn gốc động vật như gan, trứng, sữa.
-
Tiền vitamin A (carotenoid như beta-carotene): Có trong thực vật như cà rốt, khoai lang, bí đỏ, cải bó xôi… Cơ thể sẽ chuyển hóa carotenoid thành vitamin A khi cần thiết.
Vitamin A được lưu trữ chủ yếu ở gan và đóng vai trò quan trọng trong nhiều quá trình sống của cơ thể.
CÔNG DỤNG CỦA VITAMIN A
-
Bảo vệ và duy trì thị lực:
Vitamin A là thành phần cấu tạo của rhodopsin – sắc tố võng mạc cần thiết để nhìn thấy trong điều kiện ánh sáng yếu. Thiếu vitamin A có thể gây quáng gà, khô mắt, loét giác mạc và nặng có thể dẫn đến mù lòa. -
Tăng cường miễn dịch:
Vitamin A giúp bảo vệ niêm mạc hô hấp, tiêu hóa và sinh dục, tạo hàng rào miễn dịch đầu tiên chống lại vi khuẩn, virus. -
Duy trì làn da khỏe mạnh:
Vitamin A tham gia vào quá trình tái tạo biểu mô, giúp da mềm mịn, hạn chế mụn, làm chậm quá trình lão hóa. -
Hỗ trợ tăng trưởng và phát triển:
Vitamin A cần thiết cho sự phát triển tế bào, đặc biệt quan trọng trong giai đoạn trẻ em, phụ nữ mang thai. -
Bảo vệ sức khỏe sinh sản:
Vitamin A ảnh hưởng đến chức năng của buồng trứng, tinh hoàn và phát triển phôi thai.
DẤU HIỆU THIẾU VITAMIN A
-
Quáng gà, nhìn mờ vào ban đêm
-
Khô mắt, cộm mắt, loét giác mạc
-
Da khô, bong tróc, nổi mụn
-
Tóc khô, dễ gãy
-
Dễ nhiễm trùng hô hấp, tiêu hóa
-
Ở trẻ em: chậm lớn, còi cọc
ĐỐI TƯỢNG NGUY CƠ THIẾU VITAMIN A
-
Trẻ em trong độ tuổi phát triển
-
Phụ nữ mang thai, cho con bú
-
Người ăn chay, ăn uống kém cân bằng
-
Người có bệnh lý gan, ruột (giảm hấp thu chất béo)
-
Người nghiện rượu
CÁCH BỔ SUNG VITAMIN A
-
Qua thực phẩm hằng ngày:
- Nguồn động vật: gan bò, gan gà, trứng, sữa nguyên kem, cá béo
- Nguồn thực vật: cà rốt, khoai lang, bí đỏ, rau lá xanh đậm, đu đủ, xoài
-
Thực phẩm chức năng hoặc thuốc bổ:
- Có thể ở dạng retinol (dạng hoạt động) hoặc beta-carotene
- Chú ý liều lượng – tránh bổ sung quá mức vì vitamin A tan trong chất béo nên dễ tích lũy gây độc
-
Liều khuyến nghị trung bình/ngày:
- Trẻ em: 300–600 mcg
- Người lớn: 700 mcg (nữ), 900 mcg (nam)
- Phụ nữ mang thai và cho con bú có nhu cầu cao hơn
NGUY CƠ KHI DƯ THỪA VITAMIN A
-
Buồn nôn, đau đầu, chóng mặt
-
Khô môi, rụng tóc, bong da
-
Đau khớp, gan to
-
Dư vitamin A khi mang thai có thể gây dị tật thai nhi
Vì vậy, chỉ nên dùng sản phẩm bổ sung vitamin A theo hướng dẫn của bác sĩ, đặc biệt trong thai kỳ.
KẾT LUẬN
Vitamin A là vi chất không thể thiếu trong việc bảo vệ thị lực, miễn dịch, làn da và sự phát triển toàn diện của cơ thể. Việc bổ sung vitamin A đúng cách, qua dinh dưỡng cân bằng hoặc hỗ trợ từ sản phẩm phù hợp sẽ giúp duy trì sức khỏe lâu dài và ngăn ngừa nhiều bệnh lý nguy hiểm.
