Trong nhiều năm qua, HIV vẫn là một trong những vấn đề sức khỏe toàn cầu gây nhiều lo lắng. Dù y học đã đạt nhiều tiến bộ trong phòng ngừa và điều trị, không ít người vẫn còn hiểu sai hoặc thiếu thông tin về HIV.
Hiểu đúng về HIV là bước quan trọng giúp bạn phòng tránh hiệu quả, giảm kỳ thị xã hội và đồng hành cùng cộng đồng.
HIV là gì?
HIV (Human Immunodeficiency Virus) là loại virus gây suy giảm hệ miễn dịch ở người. Virus này tấn công các tế bào miễn dịch (tế bào CD4), khiến cơ thể mất dần khả năng chống lại các bệnh nhiễm trùng và một số loại ung thư.
Nếu không được điều trị kịp thời, HIV có thể tiến triển thành AIDS (Acquired Immunodeficiency Syndrome) — giai đoạn cuối khi hệ miễn dịch bị suy giảm nặng.
HIV lây truyền như thế nào?
HIV không dễ lây như nhiều người nghĩ. Virus này chỉ lây qua một số con đường nhất định, bao gồm:
-
Quan hệ tình dục không an toàn với người nhiễm HIV.
-
Dùng chung kim tiêm hoặc các dụng cụ y tế không được vô trùng.
-
Truyền máu hoặc các sản phẩm máu có chứa HIV.
-
Từ mẹ sang con trong quá trình mang thai, khi sinh hoặc cho con bú.
HIV không lây qua:
-
Bắt tay, ôm, hôn.
-
Dùng chung chén, bát, ly, đũa.
-
Tiếp xúc thông thường tại trường học, nơi làm việc.
-
Muỗi đốt hoặc côn trùng cắn.
Làm sao để phòng tránh HIV?
Hiện nay, HIV có thể phòng tránh hiệu quả nếu bạn thực hiện những biện pháp sau:
Quan hệ tình dục an toàn
-
Sử dụng bao cao su đúng cách khi quan hệ tình dục qua đường âm đạo, hậu môn hoặc miệng.
-
Kiểm tra sức khỏe định kỳ và xét nghiệm HIV.
Không dùng chung kim tiêm
-
Tuyệt đối không dùng chung bơm kim tiêm hoặc các dụng cụ có thể gây chảy máu.
Phòng lây truyền từ mẹ sang con
-
Phụ nữ mang thai nên được xét nghiệm HIV sớm.
-
Nếu dương tính, có thể điều trị ARV để giảm nguy cơ lây nhiễm cho thai nhi xuống mức rất thấp.
Sử dụng thuốc dự phòng
-
Thuốc PrEP (dự phòng trước phơi nhiễm) giúp giảm nguy cơ lây nhiễm HIV ở nhóm có nguy cơ cao.
HIV có thể điều trị được không?
Hiện tại, HIV chưa có thuốc chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có thể kiểm soát hiệu quả bằng thuốc kháng virus (ARV).
Người nhiễm HIV nếu điều trị ARV đều đặn có thể:
-
Duy trì tải lượng virus ở mức rất thấp (không phát hiện được).
-
Sống khỏe mạnh như người bình thường.
-
Giảm nguy cơ lây truyền HIV cho người khác.
Việc phát hiện và điều trị sớm là chìa khóa giúp người nhiễm HIV sống lâu dài, chất lượng.
Xóa bỏ kỳ thị với người nhiễm HIV
Một trong những rào cản lớn nhất hiện nay không chỉ là virus HIV, mà còn là kỳ thị và phân biệt đối xử.
HIV không lây qua tiếp xúc thông thường. Người nhiễm HIV có thể:
-
Làm việc, học tập, sinh hoạt như bao người khác.
-
Xây dựng cuộc sống khỏe mạnh và có ý nghĩa.
-
Có gia đình, sinh con khỏe mạnh nếu tuân thủ điều trị đúng.
Chung tay xóa bỏ kỳ thị là góp phần giúp xã hội có cái nhìn công bằng và nhân văn hơn về HIV.
Kết luận
HIV không còn là “án tử” như trước đây. Nhờ tiến bộ y học, người nhiễm HIV hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh, tuổi thọ gần như bình thường nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách.
Quan trọng hơn hết, mỗi người cần:
-
Hiểu đúng về HIV.
-
Thực hành các biện pháp phòng tránh.
-
Xét nghiệm HIV định kỳ.
-
Không kỳ thị, phân biệt với người nhiễm HIV.
Hành động nhỏ, thay đổi lớn — hãy cùng chung tay vì một cộng đồng an toàn và không còn kỳ thị với HIV.
