Viêm Đại Tràng: Hiểu Đúng Căn Bệnh Mãn Tính Gây Khó Chịu Lâu Dài Ở Người Việt

Mở đầu

Đau bụng âm ỉ, đầy hơi, đi ngoài phân sống, ăn gì cũng khó tiêu – những triệu chứng này quen thuộc đến mức nhiều người chấp nhận “sống chung” mà không biết mình đang mắc viêm đại tràng. Đây là một bệnh mạn tính, dai dẳng và dễ tái phát, nếu không được điều trị đúng cách có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm.

Vậy viêm đại tràng là gì, vì sao nó hay tái phát, và điều trị thế nào để ổn định lâu dài? Cùng tìm hiểu đầy đủ trong bài viết dưới đây.

1. Viêm đại tràng là gì?

Viêm đại tràng là tình trạng viêm nhiễm niêm mạc đại tràng – phần ruột già của hệ tiêu hóa. Bệnh có thể xảy ra ở một đoạn hoặc toàn bộ đại tràng, và tồn tại ở hai dạng:

• Viêm đại tràng cấp tính: Xảy ra đột ngột, do nhiễm khuẩn hoặc ngộ độc thực phẩm.

• Viêm đại tràng mạn tính: Tái phát nhiều lần, kéo dài hàng tháng đến nhiều năm, khó điều trị dứt điểm.

2. Nguyên nhân gây viêm đại tràng

Nguyên nhân	Mô tả
Nhiễm khuẩn, ký sinh trùng	Vi khuẩn E.coli, Salmonella, Amip… xâm nhập qua thực phẩm bẩn
Chế độ ăn uống thiếu vệ sinh	Ăn sống, ăn vỉa hè, thực phẩm ôi thiu, uống nước không đun sôi
Rối loạn hệ vi sinh đường ruột	Mất cân bằng lợi khuẩn – hại khuẩn do dùng kháng sinh hoặc stress
Tác nhân miễn dịch	Bệnh viêm loét đại tràng (Ulcerative colitis), Crohn – tự miễn
Tác dụng phụ thuốc	Kháng sinh dài ngày, thuốc NSAIDs có thể gây tổn thương niêm mạc ruột

3. Triệu chứng thường gặp

Viêm đại tràng thường biểu hiện rất rõ ở đường tiêu hóa, có thể kéo dài nhiều ngày, nhiều tháng:

• Đau bụng âm ỉ hoặc quặn từng cơn, thường ở vùng bụng dưới hoặc dọc khung đại tràng.

• Rối loạn đại tiện: đi ngoài nhiều lần, có thể táo bón – tiêu chảy xen kẽ.

• Phân không thành khuôn, phân sống, có thể có nhầy, có máu trong những trường hợp nặng.

• Đầy hơi, chướng bụng, ăn không tiêu, đặc biệt sau bữa ăn nhiều đạm.

• Sụt cân, mệt mỏi, nếu bệnh kéo dài, hấp thu kém.

4. Phân biệt với hội chứng ruột kích thích

Nhiều người nhầm lẫn viêm đại tràng với hội chứng ruột kích thích (IBS), do triệu chứng tương tự. Tuy nhiên:

5. Chẩn đoán bệnh viêm đại tràng

Để chẩn đoán chính xác, bác sĩ có thể chỉ định:

• Nội soi đại tràng: Quan sát trực tiếp niêm mạc đại tràng, lấy mẫu sinh thiết nếu nghi ngờ.

• Xét nghiệm phân: Tìm vi khuẩn, ký sinh trùng, máu ẩn.

• Xét nghiệm máu: Đánh giá tình trạng viêm, thiếu máu.

6. Viêm đại tràng có nguy hiểm không?

Viêm đại tràng không điều trị đúng cách có thể dẫn đến:

• Xuất huyết đại tràng

• Thủng ruột

• Dính ruột, hẹp lòng ruột

• Ung thư đại trực tràng (đặc biệt ở người bị viêm loét đại tràng mạn tính trên 8–10 năm)

7. Cách điều trị viêm đại tràng hiệu quả

a. Nguyên tắc điều trị

• Loại bỏ nguyên nhân gây viêm (nhiễm khuẩn, ký sinh trùng…)

• Phục hồi niêm mạc đại tràng

• Ổn định hệ vi sinh đường ruột

• Hạn chế tái phát bằng dinh dưỡng và lối sống

b. Các nhóm thuốc thường dùng

c. Kết hợp sản phẩm hỗ trợ

Nhiều người bệnh tin tưởng kết hợp thêm:

• Chất xơ hòa tan (Psyllium, inulin): Điều hòa nhu động ruột, cải thiện phân sống.

• Chiết xuất thảo dược: Nghệ, lá ổi, cam thảo, hoàng liên – chống viêm, giảm tiết dịch.

• Glutamine: Phục hồi niêm mạc ruột.

8. Chế độ ăn và phòng ngừa tái phát

Người viêm đại tràng mạn tính nên:

• Ăn chín, uống sôi. Hạn chế rau sống, nem chua, hải sản tươi sống.

• Tránh cà phê, rượu, bia, nước ngọt có ga, sữa nếu không dung nạp lactose.

• Ăn ít một, chia nhiều bữa, nhai kỹ.

• Ưu tiên các món luộc, hấp, ninh nhừ.

• Kiêng thực phẩm sinh hơi: đậu, bắp cải, hành, tỏi…

Kết luận

Viêm đại tràng là một bệnh mạn tính, dễ tái phát nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu điều trị đúng cách, kết hợp dinh dưỡng và lối sống khoa học. Việc chủ động thăm khám sớm, không tự ý dùng thuốc và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh là chìa khóa để người bệnh sống khỏe lâu dài.