Nấc cụt là tình trạng co thắt cơ hoành đột ngột, gây khó chịu và ảnh hưởng sinh hoạt. Bài viết này cung cấp thông tin khoa học về nguyên nhân, cách phòng ngừa và điều trị nấc cụt an toàn, hiệu quả.
Nấc cụt là gì?
Nấc cụt là phản xạ không tự chủ của cơ hoành – cơ nằm giữa ngực và bụng, giúp hỗ trợ quá trình hô hấp. Khi cơ hoành co thắt đột ngột, luồng không khí hít vào bị thanh môn đóng lại, tạo ra âm thanh “hic” đặc trưng. Nấc cụt thường vô hại và tự hết, nhưng đôi khi có thể kéo dài hoặc là dấu hiệu của bệnh lý.
Nguyên nhân gây nấc cụt
Nấc cụt có thể xuất phát từ nhiều yếu tố, bao gồm:
-
Nguyên nhân sinh lý tạm thời
-
Ăn uống quá nhanh hoặc quá no
-
Uống nước có gas hoặc rượu
-
Thay đổi nhiệt độ đột ngột (ăn đồ nóng rồi uống đồ lạnh)
-
Cười, nói, hoặc nuốt không khí khi ăn
-
-
Nguyên nhân bệnh lý
-
Trào ngược dạ dày – thực quản
-
Rối loạn điện giải (hạ kali, hạ natri)
-
Bệnh về hệ thần kinh trung ương (u não, viêm màng não)
-
Bệnh về tim, phổi (viêm phổi, nhồi máu cơ tim)
-
-
Tác động từ thuốc
-
Một số thuốc như corticosteroid, benzodiazepin, thuốc gây mê có thể gây nấc cụt kéo dài.
-
Nấc cụt có nguy hiểm không?
-
Nấc cụt ngắn hạn (dưới vài phút) thường không đáng lo và sẽ tự hết.
-
Nấc cụt kéo dài (trên 48 giờ) hoặc tái phát nhiều lần có thể là dấu hiệu bệnh nghiêm trọng, cần khám bác sĩ.
Cách xử lý nấc cụt tại nhà
Một số phương pháp đơn giản giúp giảm nấc cụt:
-
Uống từng ngụm nước lạnh liên tục
-
Nín thở trong 10–20 giây rồi thở ra từ từ
-
Ngậm một lát chanh hoặc ăn một thìa đường hạt
-
Kéo nhẹ lưỡi để kích thích dây thần kinh phế vị
-
Ôm gối ép sát vào ngực hoặc cúi gập người
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Bạn nên đến cơ sở y tế nếu:
-
Nấc cụt kéo dài trên 48 giờ
-
Đi kèm đau ngực, khó thở, nôn ói, sút cân
-
Có tiền sử bệnh mạn tính như tiểu đường, tim mạch, gan, thận
Phòng ngừa nấc cụt
-
Ăn chậm, nhai kỹ, tránh nuốt khí
-
Hạn chế uống đồ có gas và rượu
-
Giữ ấm cơ thể, tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột
-
Kiểm soát căng thẳng, stress
